Pārsig - Mazdak

Pârsig	B.	Negizeš	English	Deutsch	French	P.	Rišešenâsih	Lev
•Er	v. piv.	ار: پایین	under; sub	-	-	MacKenzie	zir = az+ir ~ from neath = under ~Mazdak	0.0
•Minu	z. n.	مینو: روح	spirit	Geist	esprit	MacKenzie	minōg ī xrat= the spirit of wisdom ~Mazdak	1.0
•Hoveydâ	z.	هویدا: مشهود; واضح	obvious; well-apparent	offensichtlich; gut ersichtlich	évident; bien apparente	Dehxodâ	در آغاز hu+vīdâ هو (خوب) + پیدا ~Mazdak	0.0
•Zamruz	n.	زمروز: انقلاب زمستانی	winter solstice	Wintersonnenwende	solstice d'hiver	Mazdak i Bâmdâd	زمروز= انقلاب زمستانی= فرارون زمستانی ~Mazdak	1.0
•Hazgâne		هزگانه: غیر عادی; تک; خاص	exotic	exotisch	exotique	Mazdak i Bâmdâd	هزگانه بهتر است با پیروی از بیگانه ~Mazdak	1.0
•Tâbruz		تابروز: انقلاب تابستانی	summer solstice	Sommersonnenwende	solstice d'été	Mazdak i Bâmdâd	تابروز= انقلاب تابستانی= فرارون تابستانی ~Mazdak	1.0
•Parâd	n.	پاراد: جزء; مولفه	component	Bestandteil	composant	Mazdak i Bâmdâd	Bestandteil(e)= component(s) = پاراد Teil= part = پار ~Mazdak	1.0
•Gerehnâ	n.	گرهنا: آپوریا	aporia	Aporia	aporie	Mazdak i Bâmdâd	گِرِهـنا [gerehnâ] مانند گندنا/ تنگنا ~Mazdak	1.0
•Dištan -> dir	k.	دیشتن: فکر کردن	to think	denken	penser	Mehrbod i Vâraste Mazdak i Bâmdâd	دیشیدن (اندیشه= هم+ دیش+ه) ≈ جمع کردن حواس و افکار دیشگر ~Mazdak	1.0
•Padrâymân	n.	پدرایمان: تنظیم	adjustment	Einstellung	ajustement	Mazdak i Bâmdâd	Ad+just+ment= پد+راست/رای+مان پدرایمان ~Mazdak	1.0
•Farnudmand	z. n.	فرنودمند: مبرهن	cogent	überzeugend	convaincant	Mazdak i Bâmdâd	مبرهن= دارای برهان (تازی) = فرنودمند ~Mazdak	1.0
•Inun		اینون: در این لحظه	this moment	dieser Moment	ce moment	Mazdak i Bâmdâd amin keykha	ام در امروز همان «این» است. از اینرو میشود‌گفت: اینون = این + نون= در این لحظه آنون = آن + نون = در آن لحظه آنون که آن رجها را مینوشتم بیادتان بودم و اینون که دارم این رجها را مینویسم نیز بیادتانم. ~Mazdak	1.0
•Ânun		آنون: در آن لحظه	that moment	dieser Moment	ce moment	Mazdak i Bâmdâd amin keykha	ام در امروز همان «این» است. از اینرو میشود‌گفت: اینون = این + نون= در این لحظه آنون = آن + نون = در آن لحظه آنون که آن رجها را مینوشتم بیادتان بودم و اینون که دارم این رجها را مینویسم نیز بیادتانم. ~Mazdak	1.0
•Virmân	n.	ویرمان: وضعیت ذهنی	state of mind	Geisteszustand	état d'esprit	Mazdak i Bâmdâd	state of mind≈ seelische Verfassung/Geiteszustand= ایستار ویری= ویرمان ~Mazdak	1.0
•Šâxvâre	n.	شاخواره: آنتن	antenna	Antenne	antenne	Mazdak i Bâmdâd	-واره برای چیزهای برساخته ای که همتای طبیعی دارند. ماه/ماهواره ~Mazdak	1.0
•Rahâmaneš	n.	رهامنش: لیبرتین	libertine	Wüstling	libertin	Mazdak i Bâmdâd	libertin d’esprit=آزادمنش libertin de mœurs=رهامنش ~Mazdak	1.0
•Zarârâyi	n.	زرآرایی: تذهیب	gilding	Vergoldung	dorure	Mazdak i Bâmdâd	ذهب = زر تذهیب = زرّینش /زرّینیدن هنر تذهیب = هنر زرآرایی ~Mazdak	1.0
•Ayâft	n.	ایافت: محدوده	range	Bereich	gamme	Avestâ	تیرآیافت برای تیر و گلوله در پهلوی ~Nader Tabasian از آنجا که ایافتن دیس کهن یافتن است: تیریاب همان آیافت به تنهایی هم میشه. =attain ( ریخت کهن یافتن) ~Mazdak	1.0
•Mehsarâ	n.	مهسرا: هتل	hotel	Hotel	un hôtel	Mazdak i Bâmdâd	به متل میشه فت رهکده به پانسیون پذیرمان به «هتل» اونجوری میشه گفت: مِهسرا ~Mazdak	1.0
•Rahkade	n.	رهکده: متل	motel	Motel	motel	Mazdak i Bâmdâd	به متل میشه گفت رهکده به پانسیون پذیرمان به «هتل» اونجوری میشه گفت: مِهسرا ~Mazdak	1.0
•Lutidan -> lut	k.	لوتیدن: لواط کردن	to somoize	sodomisieren	-	Mazdak i Bâmdâd	ما در پیروی از نام حضرت لوط میتوانیم بگوییم لوطیدن در عربی هم از همین گرفته اند= لواط ~Mazdak	1.0
•Zabânravâ	z.	زبانروا: مصطلح	idiomatic; colloquial	idiomatisch; umgangssprachlich	idiomatique; familier	Mazdak i Bâmdâd	مصطلح = رایج در زبان٬ (کاری با فرایافت اصطلاح ندارد) = زبانروا ~Mazdak	1.0
•Coparâkani	n.	چوپراکنی: شایعه پراکنی	gossip	Klatsch	potins		این gossip آمیزه ای از همه اینهاست با درسد بالای چوپراکنی ~Mazdak	1.0
•Pâdâšbar	n.	پاداشبر: برنده جایزه	laureate	Preisträger	lauréat	Mazdak i Bâmdâd	مهسران دانشیک جهان و پاداشبران «نوبل» بیشترینه ٬ برخاسته ی باخترزمین اند ~Mazdak	1.0
•Gozâre	n.	گزاره: جمله	sentence	Satz	phrase	Dehxodâ	گزاره را در هر بافتاری میتوان جور دیگری واکرانید. همچنان که واژه ی توان، در مزداهیک و در گیتاهیک هرکدام واکران دیگری دارد. ~Mazdak	1.0
•Ziraki	n.	زیرکی: حیله زیرکی: درایت	cunning slyness	List; Listig Schlaukeit	- -	Ϣiki-En Ϣiki-De ϢDict-Pâ _Dehxodâ Dehxodâ	درایت در تازی برابر دانستن راه و چاه و حتی فریب و ترفند است = زیرکی : رنگی از فریب هوشمندانه دارد: «زیر» slyness/Schlaukeit ~Mazdak	0.8
•Pazirmân	n.	پذیرمان: پانسیون	boarding house	Pension	pension de famille	Mazdak i Bâmdâd	به متل میشه گفت رهکده به پانسیون پذیرمان به «هتل» اونجوری میشه گفت: مِهسرا ~Mazdak	1.0
•Dowmân	n.	دومان: شک	doubt	Zweifel	doute	Mazdak i Bâmdâd	گمان= vi+mân vi=2=separate میتوان این واژه را ورتید و گفت: دومان=شک [dowmân] دوماندن=شک داشتن دومانیدن= شک کردن دومانده= مشکوک ~Mazdak	1.0
•Tafsâr	n.	تفسار: قشلاق	winter quarter	-	-	Mazdak i Bâmdâd	بجای زمستانگاه و ... از آنجاکه زم/شم = سرما تف/تب/ته = گرما میشود گفت زمسار و تفسار = ییلاق و قشلاق درست همچم با شمران و تهران ~Mazdak	1.0
•Zemsâr	n.	زمسار: ییلاق	summer quarter	-	-	Mazdak i Bâmdâd	بجای زمستانگاه و ... از آنجاکه زم/شم = سرما تف/تب/ته = گرما میشود گفت زمسار و تفسار = ییلاق و قشلاق درست همچم با شمران و تهران ~Mazdak	1.0
•Pišgu	n.	پیشگو: نبی	oracle	Orakel	oracle	Dehxodâ	دگرسانی سروش با اوراکل این است که سروش یک هستی ایزدی و مینوی است ولی اوراکل ها آدم هایی بوده اند که مانند رمال ها و فالبین های خودمان یک پیشگویی هایی میکرده اند و هنرشان این بوده پیشگویی را جوری بکنند که همه جوره بتوان از ان برداشت نمود و همواره درست از آب در بیاید. ~Mazdak	0.0
•Camiq	n.	چمیغ: تفاوت ریز معنایی	nuance	Nuance	nuancer	Mazdak i Bâmdâd	این واژه با واژه فرانسه "نواژ" ( ابر- میغ ) همریشه است و شاید بتوان گفت: چمیغ ( چم + میغ) میغ همان ابر تیره و باران زا میباشد. هراینه این چمیغ برای نوانس در چم است ولی بگونه ی کلان هم میشود گفت: میغش نمونه: واژه ی نمایش، میغش هایی در گویش دارد، چنانکه میتوان نـَمایش، نـُمایش یا نِمایش گفت و هر سه درست بشمار میروند. ~Mazdak	1.0
•Fraškard	n.	فرشکرد: آخر الزمان	apocalypse	Apokalypse	apocalypse	Dehxodâ	در دین بهی ( نام مهادین دین زرتشتی) به آخرالزمان ویژه ای بنام «فرشکرد» باورمندند. ~Mazdak	1.0
•Tizhuši	n.	تیزه‌وشی: ذکاوت	smartness	Scharfsinn	-	Dehxodâ	ذکاوت ≈ smartness/Scharfsinn تیزهوشی/ ذکی= تیزهوش: رنگی از تندا در پی بردن و داده‌پردازی (سرعت انتقال) دارد. ~Mazdak	0.0
•Behâvard	n.	بهآورد: مزایا	benefit	Vorteil	avantage	Mazdak i Bâmdâd	بهاورد به= bene (beh=خوب) آوردن بجای کردن ( کردن=fit) وی اکنون دارد بهاورد بیکاری میگیرد ~Mazdak	1.0
•Xumâye	n.	خومایه: مزاج	temprament	Temprament	temprament	Mazdak i Bâmdâd	تمپرامنت خوی سرشتین و جانوری است ( که همیشه چیز خوبی نیست) که در پی فرهنگیدن درزیر لایه ی خوی همبودین و فرهنگی پنهان میگردد ( گاهی در برخی «فرهنگ» ها هم جانوری تر میشود !). از اینرو «مایه» ~Mazdak	1.0
•Âhanpeymâ	n.	آهنپیما: قطار	train	Zug	train	Mazdak i Bâmdâd	برای قطار (ترن) بهتر و زیباتر بود بهمانند هواپیما و فضاپیما و .. میگفتند: آهن‌پیما ~Mazdak	1.0
•Namâvand	n.	نماوند: مصداق	instance	Beispiel	exemple	Mazdak i Bâmdâd	نماوند [nomâvand/namâvand] =Instance سیب نماوندی از میوه است Class --> Instance ---- (نمونه= example) ~Mazdak	1.0
•Soxidan -> sox	k.	سخیدن: سخن گفتن	to say	sagen	dire	Mazdak i Bâmdâd	سخیدن = حرف زدن. واژه سخن ( سخ‌وَن) از ریشه ی ست که امروزه بدان میشود گفت: سخ/سغ ؛ برای همین میشود گفت: سخیدن= to say (انگلیسی)- sagen (آلمانی) ~Mazdak	1.0
•Parâgahândan -> parâgahân	k.	پرآگهاندن: تبلیغ کردن	to advertise	werben	afficher	Mazdak i Bâmdâd	پَراگـَهی پراگهاندن = تبلیغ او پراگهی یاورجویی را بیافتن کار ٬ بررسید ~Mazdak	1.0
•Pišguy —> Pišgu
•Rajestân	n.	رجستان: منطقه	region	Region	région	Mazdak i Bâmdâd	rajestân? rajbandih šode? ~Mehrbod هم انکه گفتید و هم رج /راج/rex/reg به چم فرمانروایی است که region هم از آن آمده ~Mazdak	1.0
•Negine	n.	نگینه: مدال	medal	Medaille	médaille	Mazdak i Bâmdâd	نگینه: هر چیز گرانبها چه سنگ و چه فلز که در جایی کار بگذارند. نگینه امروز بکار نمیرود . پس میشود برای مدال گذاشت. از نشان که کاربرد جز مدال فراوان دارد بسی بهتر است . نگینه همچنین داشتن ارزش و بها را هم میرساند و هم اینکه در جایگاه ویژه و والا جای داده میشود. فزون برین نگینه میتواند دارای نگاره باشد٬ درست مانند مدال. ~Mazdak	1.0
•Tondhuš	z. n.	تنده‌وش: اسمارت	smart	Clever	intelligent	Mazdak i Bâmdâd	تندهوش که از همه ی پیشنهاد ها نزدیک تر به smart است و با تیزهوش هم آمیخته نمیشود و به درازی چالاک‌هوش هم نیست و فرهوش را هم که برای نابغه بکار برده اند٬ نمیشود دست زد. ~Mazdak	1.0
•Mehsar	z. n.	مهسر: نخبه	elite	Elite	élite	Mazdak i Bâmdâd	نخبة پارسی نیست و برای ما هم بایسته نیست که واژه ای سرهم کنیم که گویش‌مانای یک واژه ی تازی و .. باشد.( کاری که ملایری میکند). از سوی دیگر نخبه خوش‌خیم است و کسی برای چندینه ی آنهم نخب بکار نمیبرد و بساکه نخبگان رواست. در پارسی میتوان گفت: مِهسر=> مهسران برگرفته از ساختار واژه ی ترکی: بویوک‌باش‌لار مهسران دانشیک جهان و پاداشبران «نوبل» بیشترینه ٬ برخاسته ی باخترزمین اند ~Mazdak	1.0
•Sâzgâr	z.	سازگار: موافق; مساعد	compatible; suitable	kompatibel; geeignet	compatible; adapté	Dehxodâ	سازگاری٬ یاری و موافقت کُـنشمند (active favoring)است و سازواری٬ وفق بی‌کُنش ( passive favorable) میباشد. سازگار در بیخ٬ چیزی است که شما را همراهی و یاری میکند تا کارتان راه بیفتد. ( گار نشانه ی فعال است: آموزگار=معلم) ≈ adaptive/benevolent مساعد مؤید سازوار چیزی است که به شما در راهتان کنشمندانه کمک نمیکند ولی سنگ راه هم نیست و بساکه همان هستی اش بسود کار و آماج شماست. ( وار #1 نشانه ی دارندگی مانند امیدوار) برای همین٬ سازوار چم برازنده و درخور ( متناسب و مناسب) را هم میدهد. ≈compatible /suitable ~Mazdak	0.0
•Farzâmdast	z. n.	فرزامدست: تام الاختیار	plenipotent	bevollmächtigt	plenipotent	Mazdak i Bâmdâd	فرزام = کامل-تمام دست-> نشانه ی آزادی در انجام دادن (یا ندادن) یک کار است. دستم بازه/ دسترسی داشتن/ ~Mazdak	1.0
•Vâcekândan -> vâcekân	k.	واچکاندن: تقطیر کردن	to dilute	verdünnen	diluer	Mazdak i Bâmdâd	De=وا Still= چکه واچکاندن آب مقطر= آب واچکان(ده) برای واچکاندن الکل از مـِی٫ باید از دمای ۷۰ ْبالاتر نرفت. ~Mazdak	1.0
•Bahresanj	n.	بهره‌سنج: -	arbitrageur	Arbitrageur	arbitrageur	Mazdak i Bâmdâd	در جهان بازار و دادوستد٬ میشود اربیتراژ را «بهره‌سنجی» گفت. که هم با سود و بهره سروکار دارد و هم با ریشه ی بنیادین واژه٬ که با سنجش و داوری در پیوند است. ~Mazdak	1.0
•Âtašxân	n.	آتشخان: مشعل	torch	Fackel	torche	Mehrbod i Vâraste	آتشخان آتشواره پسوند -واره (-oid) برای دستگاه ها و چیزهایی اند که ساختگی و همانند چیزهای مهادین اند. مانند ماهواره٬ ( چیزی ساختگی/برگرفته که خود ماه نیست ولی گونه ای ماه است) گاهواره (گهواره) سنگواره٬ گوشواره٬ دستواره ( عصا) برای نمونه٬ برای آندروئید پیشنهادیم: آدم‌واره فاشیستوئید= فاشیست‌واره ---- مشعل= جایگاه شعله ( چم مهادین = آتشدان/چراغدان/آتشخان) مانند مطبخ = جایگاه طبخ = آشپزخانه ~Mazdak	1.0
•Râypeyk	n.	رایپیک: دیپلومات	diplomat	Diplomat	diplomate	Mazdak i Bâmdâd	رآیْ‌پـِیک= دیپلمات روشنگری: اگر با این رویکرد که دیپلمات٬ فرستاده ی خردمند و هوشیاری است که برای گفتکو و رهگشایی از سوی یک کشور کار میکند٬( گرچه گاهی هم احمقند) و با نامه و نوشته هم سروکار دارد و با نگر بدینکه پیک همان فرستاده و نامه بر است و اینکه رای به چم خرد و هوش و چاره و ... هم آمده است میتوان برای نشان دادن کارکرد ویژه و جایگاه والای این «پیک» به او رای‌پیک گفت. پس برای دیپلوماسی هم داریم: رای‌پیکار برای دیپلوماتیک: رای‌پیکین ~Mazdak	1.0
•Ravaxtar	n.	رواختر: سیاره	planet	Planet	planète	Mazdak i Bâmdâd	ما میتوانیم از فرهنگ باستان سود بجوییم که در آن به سیارات هم اختر میگفتند و تنها جداسانی شان با ستارگان این بود که ستارگان یکجامان (کواکب ثوابت) بودند و اینها روان. پس میشه برای نمونه با آمایشی از اختر و روان بودن٬ گفت: سیاره ( planet) = رَوَخـْتـَر [ ravaxtar] ~Mazdak	1.0
•Šenâftan -> šenâb	k.	شنافتن: درک کردن	to comprehend	begreifen	comprendre		اشنفتن در لری بجای شنیدن بكار میرود ~Amin Keykha (Y) برای درک کردن خوبه برای فهمیدن ٬ دریافتن را داریم و اینگونه زبان ما پرمایه تر میشود اگر برای درک ٬ اشنافت را بتوان گرفت. ساده تر میشود گفت شِنافتن ٬ با بن کنون شناب شنافتم= درک کردم می شنابم چه میخواهید = درک میکنم چه میخواهید ~Mazdak	1.0
•Xorsand		خرسند: قانع و راضی	satisfied;	zufrieden, begnügt	satisfait,		خرسند= قانع و راضی satisfied/zufrieden-begnügt خشنود = راضی و خوشحال = contended-pleased/zufrieden-erfreut ----- در خشنود٬ خوشحالی از رضایت است و در خرسند٬ رضایت از قناعت . این خرسندی٬ همان «قناعت»٬ پیوندی به اقناع منطقی و پذیرفتن فرنود ها و ... ندارد و تنها خودداری از بیش‌خواهی و پذیرفتن آنچه داریم است. توانگر شد آنکس که خرسند گشت از او آز و تیمار در بند گشت . فردوسی . ------- خشنودی ولی رضایت و خوشحال بودن بخود یا از کردار دیگری و همانند آن است مانند رضایت خدا از بندگان و پیوندی با بسنده جویی و پذیرفتن سرنوشت و ... ندارد. جهان آفرین از تو خشنود باد دل بدسگالت پر از دود باد. فردوسی . هراینه اندک گاهی خشنود به چم خرسند ( بیش‌ناخواهی) بکار رفته ولی چم سومینه اش میباشد. ~Mazdak	0.0
•Xowšnud		خوشنود: راضی و خوشحال	content; pleased	zufrieden; erfreut	-		خرسند= قانع و راضی satisfied/zufrieden-begnügt خشنود = راضی و خوشحال = contended-pleased/zufrieden-erfreut ----- در خشنود٬ خوشحالی از رضایت است و در خرسند٬ رضایت از قناعت . این خرسندی٬ همان «قناعت»٬ پیوندی به اقناع منطقی و پذیرفتن فرنود ها و ... ندارد و تنها خودداری از بیش‌خواهی و پذیرفتن آنچه داریم است. توانگر شد آنکس که خرسند گشت از او آز و تیمار در بند گشت . فردوسی . ------- خشنودی ولی رضایت و خوشحال بودن بخود یا از کردار دیگری و همانند آن است مانند رضایت خدا از بندگان و پیوندی با بسنده جویی و پذیرفتن سرنوشت و ... ندارد. جهان آفرین از تو خشنود باد دل بدسگالت پر از دود باد. فردوسی . هراینه اندک گاهی خشنود به چم خرسند ( بیش‌ناخواهی) بکار رفته ولی چم سومینه اش میباشد. ~Mazdak	0.0
•Bahresanji	n.	بهره‌سنجی: آربیتراژ	arbitrage	Arbitrage	arbitrage	Mazdak i Bâmdâd	در جهان بازار و دادوستد٬ میشود اربیتراژ را «بهره‌سنجی» گفت. که هم با سود و بهره سروکار دارد و هم با ریشه ی بنیادین واژه٬ که با سنجش و داوری در پیوند است. ~Mazdak	1.0
•Kârnemâyi	n.	کارنمایی: -	performance	Performance	performance	Mazdak i Bâmdâd	هم انجام کار در این آمایش (ترکیب) نهفته است و هم بازنمایی کار ( عرضه و نشان دادن هنر و چیره دستی و کارایی) —— کارنمادن/کارنمودن ( to perform ) - کارنمایش- کارنماد- کارنما ( = performer ) ، ودیگر ~Mazdak	1.0
•Minudidan -> minubin	k.	مینودیدن: مدیتاسیون کردن	to meditate	meditieren	-	Ϣiki-En Ϣiki-De Mazdak i Bâmdâd	در زبان پهلوی به کسی که در خلسه میرفت و مدیتاسیون داشت میگفتند minog-win = مینوبین = having spiritual insight .(برگ ۵۵ فرهنگ فشرده ی پهلوی، از مکنزی) پس دور نیست که به مدیتاسیون بگوییم مینوبینش، مینوبینی ~Mazdak	1.0
•Šabtarâz	n.	شبتراز: اعتدال	equinox	Tagundnachtgleiche	équinoxe	Mazdak i Bâmdâd	Hormoz and 3 others manage the membership, moderators, settings, and posts for ‎کارگاه واژه‌یابی، واژه‌گزینی و واژه‌سازی پارسی‎. شب‌تراز Nox= شب تراز≈اعتدال شب‌تراز= equinox اعتدال یا هموگان بسیار همادین است و برای هر چیزی میشود بکار برد ولی سود جستن از واژه ی شب/روز٬ واژه را ویژه میسازد. شبتراز بهار شبتراز خزان ~Mazdak	1.0
•Tizfarhang	n.	تیزفرهنگ: ویکیپدیا	wikipedia	Wikipedia	wikipédia	Mazdak i Bâmdâd	ویکی= تند/چابک/تیز Pedia= آموزش/فرهنگش (فرهنگنامه) ویکیپدیا= تیزفرهنگ -- مهند نیست. ویکیپپیا یک فرهنگنامه ی اندرتاری تیزیاب است و میتوان از روی کارکرد آنهم گفت: تیزفرهنگ ~Mazdak	1.0

... [457 entries omitted]

PN2 - Command

~