Pârsig | B. | Negizeš | English | Deutsch | French | P. | Rišešenâsih | Lev |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
•Hude | n. | هوده: حق; راستی; درست; بیهوده = ناحق, باطل | right; truth | Recht | - | Dehxodâ | 1.0 | |
•Sude | z. | سوده: غافل | negligent | fahrlässig | négligent | MacKenzie Ϣiki-En Ϣiki-Pâ | 1.0 | |
•Tude | n. | توده: اکثریت عوام | masses | Volk | masses | 0.0 | ||
•Rudhâ | n. | رودها: انهار | streams | Strömen | ruisseaux | 1.0 | ||
•Âmude | z. | آموده: مرکب; ترکیب شده | combined | kombiniert | combiné | 1.0 | ||
•Fozude | فزوده: مضاف | - | - | - | 0.8 | |||
•Niyude | n. | نیوده: معبود | idol | Idol | idole | Mehrbod i Vâraste | 1.0 | |
•Sodegar | n. | سودهگر: حکاک | graver | Kräftiger | plus grave | Dehxodâ | 1.0 | |
•Ayâft | n. | ایافت: محدوده | range | Bereich | gamme | Avestâ | تیرآیافت برای تیر و گلوله در پهلوی ~Nader Tabasian از آنجا که ایافتن دیس کهن یافتن است: تیریاب همان آیافت به تنهایی هم میشه. =attain ( ریخت کهن یافتن) ~Mazdak |
1.0 |
•Marznâ | n. | مرزنا: محدوده | limited area | begrenzte Fläche | zone limitée | Aria Farbud | 1.0 | |
•Gostare | n. | گستره: محدوده | range | Angebot | gamme | Farhangestân | 0.4 | |
•Sodegari | n. | سودهگری: حکاکی | engraving | Gravur | gravure | Dehxodâ | 1.0 | |
•Sudhanud | n. | سودهنود: هنودِ کاربردین | useful-effect | Nutzeffekt | effet utile | Mehrbod i Vâraste | 1.0 | |
•Tudegerâ | z. n. | تودهگرا: عوامگرا; پوپولیست | populist | Populist | populiste | Nader Tabasian | 1.0 | |
•Barfozude | برفزوده: مضاف الیه | - | - | - | 1.0 | |||
•Sodekrdn | ||||||||
•Sodekardan -> sodekon | k. | سودهکردن: حک کردن | to engrave | gravieren | graver | Mehrbod i Vâraste Dehxodâ | 1.0 | |
•Tudegerâi | n. | تودهگرایی: عوامگرایی; پوپولیسم | populism | Populismus | populisme | Nader Tabasian | 1.0 | |
•Kârazmude | کارآزموده: مجرب | experienced | erfahren | expérimenté | Dehxodâ | 0.1 | ||
•Âludan -> âlâ | k. | آلودن: آلوده کردن | to pollute | verunreinigen | - | Ϣiki-En loghatnaameh.com | 1.0 | |
•Bihudexwâri | n. | بیهودهخواری: اسراف | prodigality; squander | - | - | Dehxodâ | چنان نیز یکسر مپرداز گنج که آیی ز بیهوده خواری برنج . نظامی. |
1.0 |
•Farqiš | z. | فرغیش: مستعمل; فرسوده | well-worn | - | - | _Dehxodâ ϢDict-Pâ | 1.0 | |
•Darqâl | n. | درغال: ایمن و آسوده; امن | safe; tranquil | - | sûr; tranquille | Dehxodâ | 1.0 | |
•Âsâyân | z. | آسایان: فارغ; آسوده از کار | idle | müßig | - | Mazdak i Bâmdâd Dehxodâ | 1.0 | |
•Cedâni | چهدانی: دانستن چیزها; دانش از فرهودها | know-what | - | - | Mehrbod i Vâraste | 1.0 | ||
•Žâžxâyidan -> žâžxây | k. | ژاژخاییدن: سخن مفت و بیهوده و یاوه زدن | to blather | - | - | _Dehxodâ | 1.0 | |
•Hožir | z. | هژیر: ستوده و پسندیده و خوب و نیک | well-faced; laudable; praiseworthy | - | - | _Dehxodâ Ϣiki-En Ϣiki-Pâ Avestâ | 1.0 | |
•Anušegi | n. | انوشگی: (ا+اٸوش {هوش}) = بیشتر دربارهیِ پایستگی هوش و خرد است, هوش و آگاهیای که نامیرا بوده و بی مرز میزیوند. | - | - | - | Ϣiki-Pâ | 1.0 | |
•Sabokbâštan -> sabokbâr | k. | سبکباشتن: سبکبار شدن/کردن; آسوده شدن/کردن; خلاص شدن/کردن | to relieve | entlasten | soulager | Mazdak i Bâmdâd | شب تاریک و بیم موج و گردابی چنین هایل کجا دانند حال ما سبکباران ساحلها |
1.0 |
•Parrixtan -> parriz | k. | پرریختن:: زائد بودن; افزوده بودن; زیادی بودن; زیاده بودن | to be superfluous | überflüssig sein | - | MacKenzie | از پر و پیرامون چیزی ریختن | 1.0 |
•Hanudan —> Honudan | ||||||||
•Tât | v. pav. | تات: یا امروزینتر, داد | ity | - | - | Ϣiki-Pâ Bartholomae | پسوند dâd/tât در پارسی باستان همان است که اکنون در اسپانیایی یا فرانسه و انگلیسی شده : -te, -ty برای نمونه واژهی اوستایی drava = سالم میباشد، و dravatât = سلامتی است که امروزه شده «درود». (واژهنامهیِ زبان کهنِ ایرانی از بارتولومی). این پسوند نامساز بوده و نامهایِ مادینه میساخته است. ~مزدک |
0 |
•Bol | v. piv. | بل: کثیر; بسیار | poly | - | - | Dehxodâ | از سویی پُر را اگر بتوانیم برای full و بل را برای many بگذاریم، همپوشانیها کمتر میشود. «پر» در جایگاه برواژه همیشه بهچم much و many بوده ولی در جایگاه زاب چمِ full میدهد. بنیاد بر این بُل- را که همان گونه که شما میگویید ورتشی از پر است برای پیشوند زابسازِ many = بسیار، چندین بگذاریم. ~Nader Tabasian |
0.0 |
•Zâin | z. | زایین: میلادی | gregorian | gregorianisch | grégorien | Mehrbod i Vâraste | در کردی به سال میلادی میگویند زائینی. سال ۲٠۱۷ زایینی پیشاپیش بر شما فرخنده باد. ~Armin Hopes یک ی افزوده دارد, زائین خودش میشود میلادی/تولدی. ~Mehrbod |
1.0 |
•Farhud | n. | فرهود: حقیقت | truth | Wahrheit | vérité | Ϣiki-En Ϣiki-Pâ _Dehxodâ Dasâtir | فر+هوده = آنچه بسیار به حق باشد ~مهربد | 1.0 |
•Gazdom —> Každom | ||||||||
•Každom | n. | کژدم: عقرب | scorpion | Skorpion | scorpion | Dehxodâ | گویند نیز که این واژه در نخست گز+دُمب بوده, که سخنی خردپذیر میزند ~مهربد | 0.0 |
•Pardise | n. | پردیسه: پارک | park | Park | parc | Mazdak i Bâmdâd Mehrbod i Vâraste Masoumeh Hanifehzadeh | نزدیکترین برابر park کدام است, بوستان, گلستان, باغ, و یا شاید پردیس؟ بوستان = جاییکه بوی خوش و گلهای خوش بو باشند. ~مهربد بگمان من پردیس است. باغ برای کاشت درختان میوه بکار میرود. بوستان یک پهنهء طبیعی است. گلستان هم تنها گل + ستان است. پردیس یک باغ دستساز بوده که مهرازی میشده. ~Masoumeh Hanifzadeh بهتر است پردیسک یا پردیسه بگوییم که با پردیس(فردوس) همنام نشود. ~مزدک |
1.0 |
•Pišgu | n. | پیشگو: نبی | oracle | Orakel | oracle | Dehxodâ | دگرسانی سروش با اوراکل این است که سروش یک هستی ایزدی و مینوی است ولی اوراکل ها آدم هایی بوده اند که مانند رمال ها و فالبین های خودمان یک پیشگویی هایی میکرده اند و هنرشان این بوده پیشگویی را جوری بکنند که همه جوره بتوان از ان برداشت نمود و همواره درست از آب در بیاید. ~Mazdak |
0.0 |
•Sarmâgereftegi | n. | سرماگرفتگی: گریپ | grip | Griff | poignée | Mazdak i Bâmdâd | باید به گریپ گفت سرماگرفتگی به کولد٬ سرماخوردگی سرما گرفتم / سرما خوردم سرماگرفتگی شکم وروده! ~مزدک |
1.0 |
•Vâdenâm | n. | وادهنام: نام خانوادگی | family name | Familienname | Nom de famille | Mazdak i Bâmdâd | برای نام خانوادگی میتوان گفت وادنام vâdenâm ( از واژه ی واده = اصل و دوده که در خانه+ واده هم ددیه میشود) ، که روی هم میشوند : نام و وادنام | 1.0 |
•Kâmbânu | n. | کامبانو: رفیقه; معشوقه; زنیکه با مرد همسردار رابطه داشته باشد | mistress (lover) | Mätresse | maîtresse | Milad Kiyan | من اینجا «کامبانو» را با بازبینی کمی بیشتر از دلبانو پسندیدم, بویژه اینکه گویا در تاریخچهیِ پیدایش واژهیِ mistress (که از فرانسه و فرهنگ آنجا باشد) کامبانو زنی بوده که مرد پولدار هزینههایِ زندگی اش را میپرداخته و بیشتر برای سرگرمی و کام (جنسی) گرفتن با او بوده. ~مهربد |
1.0 |
•Pardisak —> Pardise | ||||||||
•Nâmirâyi | n. | نامیرایی: زیست بیمرز | immortality | Unsterblichkeit | immortalité | Ϣiki-En Ϣiki-Pâ | زیستن نامرزمند, ولی به این چم که تنها "مرگِ طبیعی" در کار نیست, امُرداد نبوده و باشنده میتواند با آسیب از پیرامون همچنان بمیرد. ~مهربد | 1.0 |
•Sijsâr | n. | سیجسار: منطقهیِ خطر | danger zone | Gefahrenzone | - | Mazdak i Bâmdâd | منطقه در بیخ عربی همان کمر( میانبند) بوده ولی امروزه همانا یک جایگاه جغرافیاییست= بومسار (locality, zone) منطقه ی خطر= سیجسار منطقه ی کوهستانی= کوهسار ~جبرس |
1.0 |
•Pišguy —> Pišgu | ||||||||
•Honudan -> honâ | k. | هنودن: تاثیر کردن; اثر گذاشتن | to affect | beeinflussen | affecter | _Dehxodâ | کارواژه ی کهن آن خشنویتن بوده = خشناتای = هشنودن - هنودن که در آغاز به چم اثر راضی کننده و کار قانع کننده بوده. ~مزدک |
1.0 |
•Vižesâr | n. | ویژهسار: انحصار | exclusiveness | Ausschließlichkeit | exclusivité | Nader Tabasian | سار= جای چیزی سار= زار، پسوند کثرت و فراوانی سار= زار، زار. (پسوند) بمعنی مکان روئیدن باشد. (برهان قاطع). سار= زار، بمعنی انبوهی و بسیاری هم آمده است . (برهان قاطع). زار و سار جای انبوه بودن چیزی است . سار = صفت، دیوسار؛ دیوصفت ویژهسار برای انحصار شایسته است چون یک گستره (محدوده) است که در آن ویژگی یک چیز برای یک چیز دیگر چشمگیر و مهند است. انحصار. ...[اِ ح ِ ] (ع مص ) در اصطلاح مالیه محدود کردن ساخت یا توزیع یا فروش چیزی بدولت یا مؤسسه و یا شرکتی : انحصار دخانیات . || (اِمص ) محدودیت . (فرهنگ فارسی معین ). محصور شدگی . محبوس شدگی . تنگ کردگی . || بازداشتگی . || گنجیدگی در چیزی . || احاطه و محاصره . || ممانعت و منع. || تحدید. (ناظم الاطباء). ~نادر طبسیان |
1.0 |
•Farnud | n. | فرنود: برهان; استدلال; دلیل | reason | Begründung; Grund | raison | Ϣiki-En Ϣiki-De ϢDict-Pâ _Dehxodâ Dasâtir | در پهلوی کارواژه ی آنیدن/آنودن ( مانند شنیدن/شنودن)با بُن کنون «آنای» به چم راهنمایی نمودن و راهبری کردن و بردن می هستوده . از بُن نای/نودن واژه ی آنود نیز میتواند درست مانند شنود یک نامواژه دانسته شود ٬ برابر هدایت و دلالت٬ چراکه دلالت در عربی درست همان راهنمایی است فر پیشوند فراتر میباشد و فرانودن یا فرنودن برابر با رهنمایی فراتر لِادئنگ فعرتهِر = فرا+(â)نīدان (ī= ئئ / ع کامبیز/کمبوجیه- سیریل/کوریل) . که درست همان چم دلیل ودلالت را در منطق دارد و نامواژه ای کزان ساخته میشود٬ فرانود یا فرنود است که درست برابر استدلال میباشد. ~مزدک |
1.0 |
•Nâvsâni | n. | ناوسانی: نوسان; تغییر تکرار شونده | oscillation | Schwingung | oscillation | Ϣiki-En Ϣiki-De | میگویند خود این واژه هم از پارسی به عربی بوده و از آنجا که "ناو"(کشتی) چنین جنبشی داده و به همراه خیزه های اب میجنبیده، به این گونه جنبش فراز و فرود پی در پی، جنبش "ناوسان" = به مانند ناو، گفته اند ( دهخدا) ~مزدک |
1.0 |
•Âzarang | n. | آذرنگ: فتنه | intrigue; sedition | Intrigen; Aufruhr | intrigue; sédition | فتنه به پارسی میشود آذرنگ. و آن آزمون آتش بوده ٬ که در گذشته برای یافتن بیگناهان از گنهکاران٬ گنهبار (متهم) را بدان میافکنده اند. در قران هم به همین چم آزمون آتش آلود آمده. فتان ها = فتنه افکنان همان آتش افکنان و دچار کنندگان به رنج آزمونین بودند. ~مزدک |
1.0 | |
•Namakin | z. | نمکین: ملیح | mellifluous | Mellifluous | mélodieux | Dehxodâ | یکی حدیث کند از ملاحت لب یار که با نمک تر از آن هیچ شوره زاری نیست یکی سروده سخنها ز سرو قامت دوست که همچو سروی در هیچ جویباری نیست یکی کند سگ کوی نگار را توصیف که همچو او سگ گردن کلفت ِ هاری نیست یکی ز چاه زنخدان سخن همی راند که چاهی اینسان در هیچ رهگذاری نیست شکست رونق بازار عشق و شعر و ادب بدین متاع رواجی و اعتباری نیست بگو به اهل ادب محرمانه "روحانی" بتر ز شاعری و شعر هیچ کاری نیست. ~روحانی |
1.0 |
•Pažmordan -> pažmor | k. | پژمردن: پژمرده شدن | to wither | - | - | پژ در گذشته اَویش بوده است ->"ویش" wesh/wish -> ویژ-> بیژ-> پژ پژمر(د) = awish+mar = wizmar ( از میان واژه شناسان hubschmann با این سخن همداستان نیست) ( پژوهشمایه: An Etymological Dictionary of Persian + English and other Indo-European Languages Ali Nourai ~مزدک |
1.0 |